ఉక్కు దిగ్గజం జంషెడ్‌ ఇరానీ కన్నుమూత

న్యూఢల్లీి,నవంబర్‌ 1 (ఆంధ్రపత్రిక): భారత ఉక్కు మనిషిగా పేరొందిన ఇరానీ టాటా స్టీల్‌ రిటైర్డ్‌ మేనేజింగ్‌ డైరెక్టర్‌ జంషెడ్‌ జె ఇరానీ సోమవారం అర్థరాత్రి జంషెడ్‌పూర్‌లో కన్నుమూసినట్లు టాటా స్టీల్‌ తెలిపింది. ఇరానీ 2011లో టాటా స్టీల్‌ బోర్డ్‌ మేనేజింగ్‌ డైరెక్టర్‌ పదవి నుంచి పదవీ విరమణ పొందారు. టాటా స్టీల్‌ కంపెనీ పేరును అంతర్జాతీయ స్థాయికి తీసుకెళ్లిన జంషెడ్‌ ఇరానీ.. 43 ఏళ్ల పాటు సంస్థ అభివృద్ధికి ఎంతో కృషి చేశారు. అతను జూన్‌ 2, 1936 న నాగ్‌పూర్‌లో జిజి ఇరానీ, ఖోర్షెడ్‌ ఇరానీలకు జన్మించాడు. 86 సంవత్సరాల వయస్సులో మరణించాడు.అతనికి భార్య డైసీ, ముగ్గురు పిల్లలు ఉన్నారు. గుణాత్మక ఉద్యమానికి మార్గదర్శకులలో ఇరానీకి గుర్తింపు ఉంది. అంతర్జాతీయ మార్కెట్‌లో పోటీ పడగల నాణ్యతను కొనసాగించినప్పటికీ, ప్రపంచంలోనే అతి తక్కువ ధర కలిగిన ఉక్కు ఉత్పత్తిదారుగా అవతరించడంపై దృష్టి సారించి, టాటా స్టీల్‌ను తిరిగి ఆవిష్కరించుకునేలా అతను ప్రారంభించాడు. అతను 2003లో టాటా ఎడ్యుకేషన్‌ ఎక్సలెన్స్‌ ప్రోగ్రామ్‌ను ప్రారంభించడంలో కీలక పాత్ర పోషించాడు. 1960లో మెటలర్జీలో మాస్టర్స్‌, 1963లో పీహెచ్‌డీని పొందాడు. ఇరానీ 1963లో షెఫీల్డ్‌లోని బ్రిటీష్‌ ఐరన్‌ అండ్‌ స్టీల్‌ రీసెర్చ్‌ అసోసియేషన్‌తో తన వృత్తిపరమైన వృత్తిని ప్రారంభించాడు. అయితే దేశం పురోగతికి దోహదపడాలని ఎల్లప్పుడూ తహతహలాడేవాడు. రీసెర్చ్‌ అండ్‌ డెవలప్‌మెంట్‌ ఇన్‌ఛార్జ్‌ డైరెక్టర్‌కు అసిస్టెంట్‌గా 1968లో టిస్కోలో చేరడానికి భారతదేశానికి తిరిగి వచ్చాడు. అతను 1978లో జనరల్‌ సూపరింటెండెంట్‌గా, 1979లో జనరల్‌ మేనేజర్‌గా, 1985లో టాటా స్టీల్‌కు ప్రెసిడెంట్‌గా మారారు. ఆ తర్వాత 1988లో టాటా స్టీల్‌కు జాయింట్‌ మేనేజింగ్‌ డైరెక్టర్‌గా, 1992లో మేనేజింగ్‌ డైరెక్టర్‌గా పనిచేసి 2001లో పదవీ విరమణ చేశారు. అతను 1981లో బోర్డ్‌ ఆఫ్‌ టాటా స్టీల్‌లో చేరారు. 2001 నుండి ఒక దశాబ్దం పాటు నాన్‌`ఎగ్జిక్యూటివ్‌ డైరెక్టర్‌గా కూడా ఉన్నారు. టాటా స్టీల్‌,టాటా సన్స్‌తో పాటు, డాక్టర్‌ ఇరానీ టాటా మోటార్స్‌,యు టాటా టెలిసర్వీసెస్‌తో సహా పలు టాటా గ్రూప్‌ కంపెనీలకు డైరెక్టర్‌గా కూడా పనిచేశారు. ఇరానీ 1992`93కి కాన్ఫెడరేషన్‌ ఆఫ్‌ ఇండియన్‌ ఇండస్టీ (అఎఎ)కి జాతీయ అధ్యక్షుడిగా ఉన్నారు. అతను 1996లో రాయల్‌ అకాడవిూ ఆఫ్‌ ఇంజినీరింగ్‌ యొక్క ఇంటర్నేషనల్‌ ఫెలోగా నియామకం, 1997లో ఇండో`బ్రిటిష్‌ ట్రేడ్‌ కో`ఆపరేషన్‌కు చేసిన కృషికి క్వీన్‌ ఎలిజబెత్‌ ఎఎచే గౌరవ నైట్‌హుడ్‌తో సహా అనేక గౌరవాలు పొందారు. 2004లో, భారత ప్రభుత్వం కొత్త కంపెనీల చట్టం ఆఫ్‌ ఇండియా ఏర్పాటుకు నిపుణుల కమిటీ ఛైర్మన్‌గా డాక్టర్‌ ఇరానీని నియమించింది. పరిశ్రమకు ఆయన చేసిన కృషికి గాను 2007లో పద్మభూషణ్‌తో సత్కరించారు. మెటలర్జీ రంగంలో ఆయన చేసిన సేవలకు గుర్తింపుగా 2008లో భారత ప్రభుత్వంచే లైఫ్‌టైమ్‌ అచీవ్‌మెంట్‌ అవార్డును అందుకున్నారు.